७६३० पटक पढिएको
नारी बाटिका
तस्वीर स्रोत : गोरखापत्र
बिबियु नारी संन्चार संवाददाता
काठमाडौं– २३ भदौ ।
वरिष्ठ पत्रकार नरेन्द्रप्रसाद उपाध्यायको निधनप्रति नेपाल पत्रकार महासंघले दुःख व्यक्त गरेको छ। आज महासंघले एक विज्ञप्ति जारी गर्दै उपाध्यायको निधनप्रति श्रदान्जली व्यक्त गर्दै दुःख व्यक्त गरेको हो।
उनी क्यालिफोर्नियास्थित अस्पतालमा १० दिनदेखि उपचाररत रहनु भएका उपाध्यायको ८४ वर्षको उमेरमा उपचारकै क्रममा आइतबार निधन भएको हो।
उपाध्यायको निधनबाट नेपाली पत्रकारिता जगतले एक अनुभवी,,निर्भीक र व्यावसायिक पत्रकारलाई गुमाएको महासंघले विज्ञेप्ती मार्फत उल्लेख गरेको छ।
२०२६ सालदेखि ज्योति साप्ताहिकबाट पत्रकारिता सुरु गरेका उपाध्यायले तीन दशकभन्दा लामो समय सम्पादनको काम गर्दै आउनु भएको थियो । उहाँले सुरुमा जुन साप्ताहिकमा काम गर्नु भयो सोही साप्ताहिकलाई नै निरन्तरता दिएका थिए।
पछिल्लो समयमा उनले आफ्नै सम्पादनमा अंग्रेजी भाषामा टेलिग्राफ साप्ताहिकको प्रकाशन सुरु गरेका थिए । उपाध्यायको लेखहरू भारत, नेपाल र दक्षिण एसियाली क्षेत्रीबीचको भूराजनीतिक तनाब र पाकिस्तानलाई क्षेत्रीय शक्ति मान्नु पर्ने आवश्यकता माथि केन्द्रित रहेर लेख्ने गरेका थिए ।
बिबियु,नारी वाटिका संवाददाता
धादिङ -१९ मंसिर ।
स्वरसम्राट नारायणगोपालको ३५औँ स्मृति आज दिवस मनाइँदै छ। नारायणगोपाल गुरुवाचार्य नेपाली संगीतका महान् गायकका रूपमा परिचित छन्।
१९९६ असोज १८ मा काठमाडौंको किलागलमा जन्मिएका नारायणगोपालले रेडियो नेपालबाट माणिकरत्न स्थापित र प्रेमध्वज प्रधानको संगीतमा गीत गाएर स्वरपरीक्षा पास गरेका थिए। उनले ३० वर्षको गायनयात्रामा १३७ गीत गाएका छन्।
उनले साँस्कृतिक संस्थानका महाप्रबन्धक हुंदा बागीना (बाजा, गीत, नाच) नामक नेपालकै पहिलो सांगीतिक पत्रिका प्रकाशन गरेका थिए। साँगेतिक क्षेत्रमा दार्जिलिङका गोपाल योञ्जन, धनकुटाका नगेन्द्र थापा र नारायणगोपालको समूह बनी गित संगितमा उदाएका थिए ।
नगेन्द्र थापाको गीत, योञ्जनको संगीतमा नारायणगोपालले धेरै गीत गाएका छन्।योञ्जन र नारायणगोपाले मित लगाएर दार्जिलिङबाट मित्रता बढाएको बताइन्छ।
‘ उनले स्वर भरेका नेपालको गित संगितमा कालाजरी गित बनेको स्वर्गकी रानी मायाकी खानी’, ‘ए कान्छा ठट्टैमा यो बैस जान लाग्यो’, ‘श्रद्धाको फूल चढाइदिनु’ ‘चिनारी हाम्रो धेरै पुरानो’, ‘जीवनदेखि धेरै नै थाकेर म मुर्दा भएको’ ‘अल्झेछ क्यारे पछ्यौरी तिम्रो’, ‘तिम्रो जस्तो मुटु मेरो पनि’, ‘दुईटा फूल द्यौरालीमा’,लगायत थुप्रै गितहरु छन् ।
नारायणगोपालले तारादेवी, अरुणा लामा, दिलमाया खाती, मीरा राणा, ज्ञानु राणा, कमला श्रेष्ठ र भारतीय गायिका आशा भोसलेसँग केही युगल गीतहरु पनि गाएका छन् ।
मिठो र मर्मस्पर्शी गित गाएर हालसम्म कै इतिहाँसमा सबैको मनमुटुमा बसेका नारायणगोपालले आधुनिक गीतका साथै पार्श्वगायनमा समेत सबैले रुचाइएका गायक हुन्। परिवर्तन, सिन्दुर, बदलिँदो आकाश, लाहुरे, चोट, चिनो र दक्षिणा लगायत चलचित्रमा पनि उनको आवाज गुञ्जिएको छ ।
उनी गायन मात्रै नभइ कुशल सगीतकारको रुपमा पनि उत्तिकै परिचित छन् । उनले भक्तराज आचार्य, फत्तेमान र अरुणा लामालगायतलाई समेत आफ्नो संगीतमा मिठो गित गाउन लगाएर नेपाली गित संगितमा इतिहाँस कोरेका छन्। उनको संगीतमा लोचन भट्टराई र रामकृष्ण ढकालले गाएको ‘माया गर्नेको चोखो माया पनि देखियो’ चर्चित छ।
यस गीतलाई उनले आफैँले गाएका थिए तर पछी उनी बिरामी हुदै गएपछी रेकर्डिङ गर्न नपाउँदै उनको निधन भयो । उनको त्यो अधुरो रहेको सपनालाई पछी यही गितलाई भट्टराई र ढकालले स्वर दिएका हुन् ।
यसरी स्वरसम्राट नारायणगोपालले गोरखा दक्षिण बाहु, चौथो, इन्द्रराज्यलक्ष्मी प्रज्ञा, छिन्नलता, जगदम्बाश्री लागायतका थुप्रै प्रतिष्ठित पुरस्कारहरु पाएका छन्। उनको निधन २०४७ मंसिर १९ गते भएको हो । उनको मृत्युपछी २०४८ सालमा मरणोपरान्त त्रिशक्तिपट्ट तेस्रो प्रदान गरिएको थियो।
नारायणगोपालको दार्जिलिङकी पेमला लामासँग विवाह भएपनि उनी निःसन्तान रहे। साथै उनकी पत्नी पेमलाको पनि २०६१ असार १६ मा भएको थियो ।
नारी वाटिका संवाददाता
ललितपुर -२७ कार्तिक।
नेपालमा कार्यरत ३१ जना वैज्ञानिकहरू विश्वभरका सर्वोत्कृष्ट वैज्ञानिकहरूको सूचीमा परेका छन्।
नेपाल विज्ञान तथा प्रज्ञा प्रविधि प्रतिष्ठान (नाष्ट)का सचिव रवीन्द्र ढकालका अनुसार एल्सेभियरसँगको सहकार्यमा अमेरिकाको स्ट्यानफोर्ड युनिभर्सिटीले तयार पारेको वार्षिक ‘ग्लोबल याङ्किङ’ प्रतिवेदनमा नेपालका ३१ जना वैज्ञानिकहरूको नाम समावेश भएको हा्े।
“स्ट्यानफोर्ड युनिभर्सिटीले हरेक वर्ष यस्तो सूची तयार गर्ने गरेको छ । अध्ययन अनुसन्धानका आधारमा उनीहरूले प्रकाशन गरेको पुस्तक र ‘साइटेशन’लाई मुख्य आधार मानी यो सुची तयार गर्ने गर्दछ, । सन् २०२५ मा विश्वका सबैभन्दा बढी प्रभाव पार्ने शीर्ष वैज्ञानिकहरूको सूचीमा ३१ नेपाली वैज्ञानिकहरू परेका हुन् ।
स्ट्यानफोर्ड युनिभर्सिटीले सार्वजनिक गरेको सूची अनुसार त्रिभुवन विश्वविद्यालयका सातजना तथा नेपाल हेल्थ रिसर्च काउन्सिल, बिपी स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान र अन्तरराष्ट्रिय एकीकृत पर्वतीय विकास केन्द्र (इसिमोड)का दुई दुई जना वैज्ञानिकहरू समावेश हुन्।
नेपाली अनुसन्धानकर्ताहरूले गरेका अनुसन्धान, आविष्कार र दिगोपनको माध्यमबाट विश्वव्यापी प्रभाव पारेका छन्। जसमा त्रिभुवन विश्वविलालयका अजय भट्टराई, रमेशप्रसाद अधिकारी, भीष्म कार्की, नीरञ्जन पराजुली, रामप्रसाद शर्मा, गोविन्दप्रसाद ढुङ्गाना र त्रिवि शिक्षण अस्पतालका रञ्जितकुमार शाह छन्।
त्यसैगरी बिपी स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका सञ्जीवकुमार शर्मा र सुमन रिजाल तथा अन्तरराष्ट्रिय एकीकृत पर्वतीय विकास केन्द्र(इसिमोड)का अरूणभक्त श्रेष्ठ र फिलिप वेस्टर शीर्ष वैज्ञानिकहरूको सूचीमा पर्न सफल भएका हुन्।
नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा प्रतिष्ठान(९नास्ट)का वैज्ञानिक डा( नीरञ्जन कोइराला पनि सूचीमा परेका छन्। काठमाडौँ इन्स्टिच्युट अफ कम्प्लेक्स फ्लोजका शिवप्रसाद पुडासैनी, नेपाल हेल्थ रिसर्च काउन्सिलका मेघनाथ धिमाल, ग्लोबल सेन्टर फर रिसर्च एण्ड डेभलपमेन्टका छविलाल रानाभाटको नाम पनि सो सूचीमा उल्लेख भएको बताईएको छ।
ट्रान्स कल्चरल साइकोसोसल अर्गनाइजेशन नेपालका मार्क जेडी जोर्डन्स, इन्टरनेशनल वाटर म्यानेजमेन्ट इन्स्ट्च्युटका सन्तोष नेपाल, गण्डकी युनिभर्सिटीका राजकुमार थापा त्रिविका हरि (थर उल्लेख नभएको) पनि सचीमा छन्।
सिईएमवाइटी पिटर आर हब्स, ग्लोबल इन्स्टिच्युट फर इन्टरडिसिप्लिनरी स्टडिजका सुरेन्द्र केसी, काठमाडौँ विश्वविद्यालयका सुदनकुमार झा, ग्रेड एकेडेमी प्रालिका रन्दिप रकुवाल, काठमाडौँ क्यान्सर सेन्टरका सुनिलकुमार श्रेष्ठ, ग्रेट एकेडेमी प्रालिका गणेशकुमार अग्रवाल पनि सुचीमा छन्।
त्यसैगरी बायो टेक्नोलोजी सोसाइटी अफ नेपालका विकास बराल, लुम्बिनी मेडिकल कलेजका आलोक आत्रेय, एनएन आरसिका उत्तम पौडेल, सिलिकन स्क्रिप्ट साइन्स प्रालिका पुकार खनाल, ग्लोबल हेल्थ रिसर्च एण्ड मेडिकल इन्टरभेन्सन फर डेभलपमेन्टका सुरज भट्टराई र कलेज अफ मेडिकल साइन्सेज नेपालका विपिन चौरसिया छन्।
यसरी विश्वभरका वैज्ञानिकको सूचीमा नेपालका वैज्ञानिकहरू समावेश हुनुले अन्तरराष्ट्रियस्तरमा नेपालका वैज्ञानिकहरूको क्षमताको उत्कृष्ट मूल्याङ्कन भएको नाष्टका सचिव ढकालले बताउनु भएको छ।
नारी वाटिका संवाददाता
काठमाडौं -६ कार्तिक ।
राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले आफुना बहिनीहरूको हातबाट भाईटिकाको शुभसाइतम तिहारको टीका ग्रहण गर्नु भएको छ।
यस वर्षको यमपञ्चक तथा तिहारको आज अन्तिम दिन भाईटिकाको शुभसाइतमा राष्ट्रपति पौडेलले राष्ट्रपति भवन शितलनिवासमा ११ः३९ बजेको समयमा बहिनीहरू शारदा र चन्दाको हातबाट टीका लगाउनु भएको राष्ट्रपतिको स्वकीय सचिवालयले जनाएको छ ।
नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिले यस वर्षको भाइटीकाको उत्तम साइत बिहिबार (आज) बिहान ११ बजेर ३९ मिनेटको समयको लागि उत्तम साईत तोकेको थियो । यदपि यस वर्षको भाइटीकाको लागी शुभ साइत उक्त समयमा तोकिएको भएतापनि आज दिनभर नै टीका लगाउन सकिने समितिले जनाएको छ ।
यमपञ्चकको अन्तिम दिन आज दिदीबहिनीले दाजुभाइलाई र दाजुभाइले दिदीबहिनीहरुलाई टीका लगाउन मिल्ने समितिले जनाएको छ ।
नारी वाटिका संवाददाता
धादिङ – २ असोज ।
प्रजातन्त्र पुनःस्थापनाका लागि विसं २०४६ को जनआन्दोलनका सर्वोच्च कमान्डर गरी नेपाली राजनीतिमा त्याग र साहसका प्रतीक मानिएका गणेशमान सिंहको आज२८औँ स्मृति दिवस विभिन्न कार्यक्रममार्फत मनाइँदैछ ।
सिंहको स्मृति दिवस मनाउनका लागी नेपाली कांग्रेसका भ्रातृ एवं शुभेच्छुक संस्थाले बिहान शोभाभगवतीस्थित सिंहको सालिकमा माल्यार्पण कार्यक्रम आयोजना गरिएको छ।
सिंहले प्रजातन्त्र स्थापनाका लागि विसं १९९७ देखि सक्रिय रुपमा २००७ सालमा ठुलो क्रान्ति, २०३६ सालको जनमत सङ्ग्रहदेखि २०४६ को जनआन्दोलनसम्म नेतृत्वदायी भूमिका खेल्नु भएको थियो।
सिंहलाई राजा वीरेन्द्रले प्रधानमन्त्री बन्नको लागी पटक पटक आग्रह गर्दा पनि आफु प्रधानमन्त्री नभई कृष्णप्रसाद भट्टराईलाई सिफारिस गर्नु भएका सिंह त्यागको उदाहरणका रूपमा नेपाली राजनीतिमा परिचित हुनुहुन्छ । विसं १९७२ मा जन्मिनु भएका सिंहको २०५४ असोज २ गते निधन भएको थियो ।
नारी संन्चार संवाददाता
धादिङ- ९ साउन ।
नेपाली कांग्रेस धादिङका संस्थापन नेता भरतप्रसाद उपे्रतीको १३ औ दिनको पुण्य तिथिमा पुर्व प्रधानमन्त्री एव् नेपाली काँग्रेसका पार्टी सभापति शेरवहादुर.देउवाले श्रदान्जली व्यक्त गर्नु भएको छ । 
काँग्रेस धादिङले आयोजना गरेको श्रद्धान्जली सभामा पार्टी सभापति शेरवहादुर.देउवाको प्रमुख आतिथ्यतामा सम्पन्न गरेको हो।
निकै लामो समयदेखी स्वास प्रस्वासको समस्याले थलिएका नेता उप्रेतीको गत असार २८ गते बानेश्वरस्थित आफ्नै निवासमा निधन भएको थियो। नेता उपे्रती कांग्रेस भित्रका एक निष्ठावान र कर्तव्यनिष्ठ नेताको रुपमा परिचित हुनुहुन्छ । 
श्रद्धान्जली सभामा नेता उपे्रतीको जिवनी र उहाँको व्यक्तित्वको चर्चा गरिएको थियो । पुर्व प्रधानमन्त्री एव् काँग्रेसका सभापति.देउवाले उनको निधनले कांग्रेसमा ठुलो क्षती भएको बताउनु भएको छ । सभापति देउवाले नेता उप्रेतीलाई प्रजातन्त्र प्राप्तिको लागी राष्ट्रप्रति समर्पित नेताको रुपमा चित्रण गर्नु भएको थियो ।
तत्कालीन सशस्त्र विद्रोही माओवादीलाई शान्ति प्रक्रियामा ल्याउन स्वर्गीय नेता उप्रेतीले पार्टीभित्र पुर्याएको भुमिकाको स्मरण गर्दै उप्रेतीले राष्ट्रको लागी एक समर्पित नेता भएको बताउनु भएको हो। नेता उपे्रतीले नेपालको जहानीय शासन तोड्न र मुलुकमा प्रजातन्त्र ल्याउनका लागी पार्टीको भुमिकाको अनुसरण गर्दै आफुलाई समर्पित गरेका थिए ।
पार्टि उप सभापति गेहेन्द्रवहादुर मल्लको अध्यक्षतामा भएको श्रदान्जली सभामा काँग्रेसका केन्द्रीय सदस्य सशांक कोईराला,दिलमान पाख्रिन तामाङ,कृर्षी मन्त्री तथा धादिङ पार्टि सभापति रामनाथ अधिकारी एवं पुर्व पार्टि सभापति रमेश धमला,सांसद गोविन्दप्रशाद लम्शाल, महाँसमिति सदस्य एव्ं निलकण्ठ नगरपालिका मेयर भिमप्रशाद ढुंगाना,वागमति प्रदेश प्रमुख ईन्द्र वानियाँ, सहकारी तथा गरिवी निवारण मन्त्री मधुकुमार श्रेष्ठको उपस्थिति रहेको थियो । 
यसैगरी श्रदान्जली सभामा धादिङ जिल्लाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी सुमन घिमिरे,धुनीवेशी नगरपालिकाका मेयर वालकृष्ण आचार्य,विभिन्न जिल्लाका काँग्रेसका नेताहरु,नेपाली काँग्रेस धादिङका नेता तथा कार्यकर्ता भातृ एवं सुवेक्षुक संस्थाका प्रतिनिधिहरुको उल्लेखनीय रुपमा उपस्थिति रहेको थियो। 
नारी संन्चार संवाददाता
धादिङ ६ साउन ।
आज ४३औँ बीपी स्मृति दिवस काँग्रेसले विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाइँदैछ।नेपालको प्रथम जननिर्वाचित प्रधानमन्त्री विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालाको योगदानको स्मरण गर्दै उहाँको स्मृति दिवस मनाउन लागिएको हो।
जन नेता विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालाले नेपालमा प्रजातन्त्रको स्थापना गर्न कठोर संघर्ष गर्दै उहाँको निधन २०३९ साल साउन ६ गते भएको थियो। स्मृति दिवसका अवसरमा कांग्रेस र भ्रातृ संस्थाहरूले विभिन्न कार्यक्रम गर्ने पार्टी कार्यालयका मुख्यसचिव कृष्णप्रसाद पौडेलले जानकारी दिए।
यस्तै संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डययन मन्त्रालयले बालुवाटारस्थित प्रधानमन्त्री निवासमा बीपी कोइराला राष्ट्रिय पुरस्कार वितरण गर्ने कार्यक्रम रहेको पुरातत्त्व अधिकृत भीष्म बाँस्कोटाले बताएका छन्।
१९७१ भदौ २४ गते भारतको वाराणासीमा जन्मनु भएका जन नेता काइराला २०१५ सालको संसदीय निर्वाचनपछि २०१६ जेठमा उहाँ नेपालको पहिलो निर्वाचित प्रधानमन्त्री हुनु भएको थियो।
२०१५ सालको आमनिर्वाचनमा पार्टीले दुईतिहाइ बहुमत प्राप्त गरेपछि प्रथम जननिर्वाचित प्रधानमन्त्री हबन्नु भएका कोइरालाले नेपालमा राष्ट्रियता,प्रजातन्त्र र समाजवाद स्थापनाका लागि राजनीतिक नेतृत्व लिनु भएको थियो। त्यसैगरी उहाँ प्रधानमन्त्री हुनु भएको समयमा बिर्ता उन्मूलन र ‘जग्गा जोत्नेको हुनुपर्छ’ भन्ने भूमिसुधार कार्यक्रम अगाडि बढाउनु भएको थियो।
यस्तै विसं २०१७ पुस १ गते शाही नेपाली सेनाको शक्तिका भरमा जननिर्वाचित सरकार अपदस्त गराएर विपी लगायतका नेतालाई सिंहदरबारमा बन्दी बनाइएको हो । त्यस घटनाको एक महिनापछि सेनाको सुन्दरीजल आर्सनलका प्रमुखको सरकारी निवासलाई वरिपरि पर्खालले घेरेर नेता कोइराला, संसद्का प्रथम सभामुख कृष्णप्रसाद भट्टराई, नेता गणेशमान सिंह लगायत मन्त्रीलाई सुन्दरीजल बन्दीगृहमा बन्दी बनाइएको थियो।
फेरी २०२५ मा स्वास्थ्य परीक्षणका लागि उहाँलाई जेलमुक्त पछी आठ वर्षसम्म भारतमा निर्वासनमा बस्नु भएको थियो । भारतमा निर्वासित भई बसाईको क्रममा उहाँले प्रजातन्त्र पुनःस्थापनाका पक्षमा कडा सङ्घर्ष गर्दा राष्ट्रियता कमजोर भएको भनी आठवटा ज्यान मुद्दा लागेको थियो । २०३३ साल पुस १६ गते राष्ट्रिय एकता तथा मेलमिलापको नीति लिई उहाँ स्वदेश फर्कनु भयो।
नेपाली साहित्य क्षेत्रमा पनि उहाँको स्थान महत्वपुर्ण छ। मनोवैज्ञानिक यथार्थवादी र नेपाली साहित्यको प्रवर्तक उहाँको डेढ दर्जन कृति प्रकाशित छन्। जसमध्यको पनि ‘तीन घुम्ती’, ‘मोदी आइन’, ‘हिटलर र यहुदी’, ‘सुम्निमा’, ‘नरेन्द्रदाइ’, एवं ‘बाबु, आमा र छोरा’ उपन्यास प्रकाशित छन्। त्यसैगरी दुई कथा सङ्ग्रह ‘श्वेत भैरवी’ र ‘दोषी चश्मा’ वहुत चर्चित कृर्ति हुन्।
नारी वाटिका संवाददाता
धादिङ -२८ असार ।
नेपाली कांग्रेस धादिङका पूर्वसभापति, क्रान्तिकारी नेता तथा पार्टीका खम्बा; भरतप्रसाद उप्रेतीको निधन भएको छ ।
उहाँको आज शनिबार दिउँसो २ः३० बजे निजामती कर्मचारी (सिभिल)अस्पताल, मीनभवन, बानेश्वरमा उपचारको क्रममा मृत्यु भएको हो । ९७ वर्षको उमेरमा नेता उप्रेतीको स्वर्गारोहण भएको नेपाली काँग्रेस जिल्ला कार्यसमिति धादिङका सचिव विकास श्रेष्ठले जानकारी दिनु भमयो ।
उहाँको पार्थिव शरीरको अन्तेष्टी आज साँझ पशुपति, आर्यघाटमा पार्टीका सभापति एवम् पूर्वप्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको उपस्थितिमा गरिने तय गरिएको छ ।
पार्टीका नेता तथा सदस्यहरू र शुभचिन्तकहरूलाई उहाँको पार्थिव शरीरमा श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्न उक्त समय र स्थानमा उपस्थितिका लागि नेपाली कांग्रेस धादिङ अनुरोध गरेको छ ।
नेपाली काँग्रेस धादिङको १ बलियो खम्बा तथा पिलरको रुपमा स्थाथापित नेता उपे्रतीको निधनले सिंगा काँगे्रसलाई ठुलो क्षति पुगेको महसुश गरिएको छ ।
नारी वाटिका संवाददाता
धादिङ- १८ असार ।
नेपाल ट्रेड युनियन काँग्रेस धादिङद्वारा नेपाली कांग्रेसका पूर्वसभापति एवं पूर्वप्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइरालाको जन्म शताब्दीमा एक कार्यक्रम गरी मनाइएको छ । 
विसं १९८१ असार १८ गते जन्मनु भएका कोइरालाको विसं २०६६ चैत ६ गते निधन भएको थियो । 
१०१ औं जन्मजयन्तीका अवसरमा नेपाली कांग्रेसका शुभेच्छुक संस्था ट्रेड युनियन काँग्रेस धादिङले उहाँको तस्वीरमा माल्यपर्ण तथा उहाँले देश र जनताका लागी पुरयाउनु भएको योगदानको बारेमा चर्चा गरी मनाइएको हो ।
पूर्व सभापति कोइरालाले सशस्त्र विद्रोह सञ्चालन गरेको तत्कालीन नेकपा (माओवादी)लाई शान्तिपूर्ण राजनीतिको मूलधारमा समाहित गराउन र गणतन्त्र स्थापना गर्नमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्नु भएको थियो । मुलुकमा पाँच पटक प्रधानमन्त्री र लामो समय कांग्रेसको पार्टी सभापति भएर काम गर्नुभएको थियो ।
काठमाडौं १७ चैत ।
काठमाडौं महानगरपालिकाका बालेन शाहले पूर्व राजा ज्ञानेन्द्र शाहलाई ७ लाख ९३ हजार रुपियाँ जरिवाना गराएको छ ।
शुक्रवार पूर्व राजाको समर्थनमा काठमाडौं महानगरपालिका क्षेत्रभित्रका तीनकुने–कोटेश्वर क्षेत्रमा आतंक मच्चाएर विभिन्न क्षति पु¥याएपछि महानगरका मेयर बालेन्द्र शाह (बालेन)ले सो को क्षतिपूर्ति वापत पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रलाई सात लाख ९३ हजार रुपियाँ जरिवानाको पत्र काटेका हुन् ।
पुर्व राजा ज्ञानेन्द्र शाह कै समर्थन र निर्देशनमा सुक्रबार राजधानी केन्द्रित विध्वँशकारी प्रदर्शनले महानगरको क्षेत्राधिकारभित्रका सार्वजनिक सम्पत्तिमा तोडफोड र फोहोरमैला गरेको भन्दै महानगरले जरिवाना तिराउने निर्णय गरेको जरिवाना काटिएको पत्रमा उल्लेख गरिएको छ ।
राजावादी समुहले विभिन्न स्थानमा लगाएको आगो निभाउन पुगेको महानगरको दमकलमा समेत तोडफोड गरेका थिए । यस्तै, आइल्यान्ड र रेलिङहरूमा समेत तोडफोड गरेर सार्वजनिक सम्पत्तीको निकै क्षति पुर्याएका छन् ।
यद्यपि क्षतिको मूल्यांकन सरकारको छानबिन समितिले गर्ने भएको छ । महानगरले आफ्नो क्षेत्राधिकारभित्रको काम गर्दै जरिवाना तिराउने मेयर बालेन शाहको सचिवालयले जनाएको छ ।यसअघि पनि मेयर बालेनले फागुन २५ मा भएको पुर्व राजा ज्ञानेन्द्रको स्वागतमा सिनामंगल–गौशाला क्षेत्रमा फोहोर गरेको भन्दै राप्रपालाई एक लाख रुपियाँ जरिवाना गराएको थियो ।
काठमाडौं १३ फागुन ।
भाषा र व्याकरण क्षेत्रका मूर्धन्य विद्वान् व्यत्तित्व चूडामणि गौतमको निधन भएको छ । मिर्गौला रोगबाट पीडित उहाँको मेडिसिटी अस्पतालमा ८१ वर्षको उमेरमा सोमबार निधन भएको हो।
२००० साल असोज १ गते तेह्रथुममा जन्मिनुभएका गौतम ‘ग्रामर गुरु’का रूपमा परिचित हुनुहुन्थ्यो । उहाँको नेपाली र अङ्ग्रेजी व्याकरणका सिद्धहस्त दर्जनौँ पुस्तक प्रकाशित भएका छन् ।
नेपाली व्याकरण तथा रचना, विद्यालय नेपाली शब्दकोश, अक्षरको उच्चारण गर्ने यसरी, बृहत्तर नेपाली शब्दकोश, शुद्ध नेपाली लेख्ने यसरी, हायर लेभल इङ्ग्लिस ग्रामर, कम्पोजिसन एण्ड प्रोनाउन्सेसन, राम्रो अंग्रेजी बोलचाल अभ्यास लगायतका नेपाली र अङ्ग्रेजी व्याकरण सम्बन्धी उहाँका पुस्तकहरु चर्चित छन्।
सोमबार निधन हुनु भएका गौतमको हिजै पशुपति आर्यघाटमा अत्येष्टि गरिएको छ । उहाँका श्रीमती, एक छोरा र एक छोरी छन्।
बिबियु
नारी बाटिका संवाददाता
काठमाडौं २६ वैशाख ।
मातृदेवो भव ।
पितृदेवो भव ।।
आचार्यदेवो भव ।।।
जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरियसीु
कुपुत्रो जायते क्वचिदपि कुमाता न भवति’
आज वैशाख कृष्णपक्षको औंसी,अर्थात मातातिर्थ औंशी तथा,आमाको श्रद्धाभक्ती गर्ने दिन हो । उल्लेखित संस्कृत श्लोकहरुले आमा अर्थात मातृ महिमा बोकेका छन् । यिनै महिमा बोकेकी आमाको मुख हेर्ने दिन अर्थात मातातीर्थ औंसी । धर्म शास्त्रहरुमा आमालाई पिता भन्दा उच्च स्थानमा राखिएको पाइन्छ । यसरी श्रद्धा, भक्ति, सम्मान र आदर गरिएकी आमालाई मिठो मसिनो खान तथा राम्रो लगाउन दिई छोराछोरीहरुले आजको दिनमा विशेष आमाबाट शुभ आशिर्वाद ग्रहण गर्ने चलन छ ।
आमाप्रति विशेष भक्ति र भावयुक्त सम्मान गरिएको हुँदा यस दिनलाई आमाको मुख हेर्ने दिन भनिन्छ । यस घडिलाई मातातिर्थ औंसी, मातृऔंसी एवं मातृ दिवस पनि भन्ने गरिन्छ । आजको दिन आमाप्रति सम्मान र आमालाई सम्झने दिन हो ।
संसारको सबैभन्दा पवित्र नाता, आमा
संसारको सबैभन्दा पवित्र सम्बोधन, आमा
हामीमध्य धेरैले सर्व प्रथम बोल्न सीकेको शब्द, आमा
अनि पल पलमा संझना आउने, सुख्ख दुख्खमा झझल्को आउने जसको अमुल्य एउटा अनुहार, आमा नै हुन् ।
आजको दिन बिहान सबेरै उठी स्नान गरी आमालाई उपहार प्रदान गर्ने, मिष्ठान्न भोजन खुवाई आमाको मुख हेर्ने र आशिर्वाद लिने गरिन्छ । आज आमाबाट टाढा रहेका सन्तानहरु आमालाई भेट्न पुग्छन् । आमालाई मीठा खानेकुरा खुवाउँछन् । विवाह गरेर पतिका घर गएका चेलीबेटीहरु मिठा परिकारहरु सहित आमा घर अर्थात माइत पुग्दछन् ।
वाध्यता र परिस्थितीबस आमालाई भेट्न नपाएका सन्तानहरुले भने संचारका साधनहरु मार्फत आमालाई सम्झने गर्दछन् । मानिसहरुले सामाजिक सञ्जालहरुका माध्यमबाट पनि आमाप्रतिका भावना सम्झनाहरु व्यक्त गर्दछन् । पौराणीक कालदेखिनै मनाउदै आएको यस आमाको मुख हेर्ने दिन आमाले गरेका महान् र कष्टपूर्ण कामहरुको सम्झना गरिन्छ ।
आमा नभएकाहरूले पनि आमाको आत्माको मुक्तिको कामना गर्दै आज श्राद्ध ,तर्पण गरी मातृत्वको स्मरण गर्ने गर्दछन् । आज काठमाडौं उपत्यकाका नेवार समुदायले भने भक्तपुरको हनुमानघाट पुगी आमाको सम्झनामा परम्परा अनुसार श्राद्ध तर्पण गर्ने गर्दछन् ।
तपाँई पनि आमावाट पर हुनुहुन्छ भने एकफेर आमालाई फोन गरेर आवाज सुन्ने गर्नास् या आमाको याद अनि स्मरण गर्दै साथीभाईसँग आफ्नी आमाको वर्णन र स्नेहको वृतान्त सुनाएर आमाको याद ताजा गर्ने गर्नास् । तर जे गर्नुहुन्छ, राम्रो काम गर्नुहोस्, जगतको भलो होस्, आमाको माया र वहाँले खुवाउनु भएका दशधारा दुधका धर्साहरु प्रति हामी वफादार र ईमान्दार हुन जरुरी छ ।
आज भोली विभिन्न कारणले आमा बुवालाई वास्ता नगर्ने अनि वृद्धाश्रम लगायत आगन्तुक ठाँउमा लगेर राख्ने चलन वढ्दै गएको छ, जून मानवता प्रतिनै एउटा आक्षेप हो । समय त खोला न हो, आफूले गरेका कुराहरु आफैलाई फर्किने समय पनि आँउछ, वगेको समयमा आफ्नो दायीत्ववाट विमुख हुनु मानव चरित्र पक्कै हैन है ।
मातातीर्थ औंसीका दिन काठमाडौंको थानकोट नजिकै अवस्थित मातातीर्थमा धुमधामका साथ मेला लाग्ने गर्दछ । तिर्थाटनमा सहभागीहरुले मातातीर्थ कुण्डमा स्नान गर्दछन् । जनश्रुति अनुसार पहिले मातातीर्थमा गोठालाहरुले गाईवस्तुहरु चराउने मैदान थियो । एक दिन त्यो मैदानमा एउटा गोठालाले फ्याँकेको रोटीको टुक्रा अनाचक हराउन पुग्यो ।
त्यो घटनाले गोठालाहरु अचम्मित भए । गोठालाले पुनस् अरु रोटीका टुक्राहरु पनि फ्याँके । ती टुक्राहरु क्रमशस् हराउँदै गए । ती गोठालाहरु मध्ये एउटाको आमा थिइन् भने अरुका आमाको निधन भैसकेको थियो । तर आमा हुने गोठालाले फालेको रोटीको टुक्रा भने हराएन । आमा नहुने गोठालाहरुले फ्याँकेका रोटीका टुक्रामात्रै हराए ।
यस्तै उक्त दिन बैशाख कृष्णपक्ष औंसी कै दिन थियो । यो कुरा अरु गाउँलेहरुले पनि थाहा पाए । गाउँलेहरुले उक्त दिन मृत्यू भइसकेका आमाले छोराछोरीले दिएका चिज खाँदारहेछन् भन्ने विश्वास गरे । हरेक बर्ष उक्त औंसीका दिन मातातीर्थको चौरमा आमाको मृत्यू भइसकेकाहरुले विभिन्न मिष्ठान भोजन लगि चढाउन थाले ।
पछि त्यहाँ एउटा कुण्ड समेत बनाइयो र मातातीर्थका नामले प्रचलनमा ल्याइयो । यसरी हरेक बर्ष आमा नहुनेहरुले मातातीर्थमा गई त्यहाँको कुण्डमा नुहाउने र मृतक आमाका नाममा मीठामीठा खाद्यपदार्थ चढाउने प्रचलन कायम भयो । आमाप्रतिको श्रद्धास्वरुप मातातीर्थमा ‘साझा आमा’ को मूर्ति समेत स्थापना गरियो ।
मातातीर्थ औंसी जन्म दिने आमाप्रति आदर व्यक्त गर्न पौराणिक कालदेखि मनाइदै आएको पर्व हो । आफ्ना सन्तानले आमालाई संधै सम्झने मात्रै नभई मायाँ ,ममता,हेरचाह,गर्ने दायित्व रहन्छ । तरपनि आजको दिन विशेष आमाले गरेका महान् र कष्टपूर्णकामहरुको सम्झना गरिन्छ । आजको दिन आमाप्रति सम्मान र आमालाई सम्झने दिन हो । यिनै आमा जस्ले हामीलाई संसार देखाईन्, पाईला चाल्न ताते ताते गर्दै सिकाईन, गर्भमा राखेर जन्माईन अनि काखमा राखेर खेलाउँदै पालिन ,आफ्ना हजार कष्ट भुलेर हाम्रै मायाँमा आफ्नो जिवनको अन्त्य गरिन् ।
देवीको प्रतिरुप अनि ममता कि खानी अनि वालापनामा हाम्रा हरेक ईच्छा, आकांक्षा अनि चाहना पुरा गरिदिने, कल्पवृक्ष सरि, यस पृथ्वी लोकका सम्पूर्ण आमाहरुलाई कोटी कोटी नमन छ ।
स्रोत : धार्मिक ग्रन्थहरु
ज्यो. गुरु दिवाकर पन्त
२०८० वैशाख १
तपाईको २०८१ को वार्षिक भविश्यवाणी, कस्तो छ त राशि अनुसारको फल ? विस्तिउत दिएको छ । नयाँ बर्ष २०८१ आज (शनिबार)बाट शूरु भएको छ । २०८० साललाई विदाई गरी नयाँ बर्षका रुपमा २०८१ साललाई स्वागत गर्दै गर्दा राशिअनुसार तपाइँको नयाँ बर्ष कस्तो रहला ? हेर्नुहोस राशि अनुसार नयाँ बर्ष २०८१ः
मेष
यस राशिका व्यक्तिहरुलाई केही सकारात्मक रहने छ । आर्थिक उन्नतिका लागि धन आर्जनमा गति मिल्ने छ । प्रतिष्पर्धात्मक क्षमतामा बृद्धि हुने छ भने प्रतिष्पर्धीहरुले हेप्न सक्ने छैनन् । वैवाहिक जीवनमा मधुरता आउने छ । वैदेशिक रोजगारीमा सफलता मिल्ने छ । तिक्ष्ण बुद्धिमा हुने बृद्धिले उपयुक्त समयमा उपयुक्त विचार आउँदा निर्णय क्षमतामा बृद्धि हुने छ । रोग व्याधीको त्रास भने रहने छ । घर घडेरी जोड्ने बर्षका रुपमा नयाँ बर्ष रहने छ ।
बृष
आर्थिक बृद्धिमा तिब्रता आउने छ । डुबेका रकम उठ्ने छ । तर विरोधीहरुको संख्यामा बृद्धि हुने छ । प्रतिष्पर्धात्मक क्षमतामा गिरावट आउँदा जीत कम हुने छ । सवारीसाधनजन्य विषयमा सतर्क रहनु पर्ने देखिन्छ । मान सम्मानमा कमि आउने छ भने आर्थिक पक्ष भने बढोत्तरीमा नै रहने छ । वैवाहिक सुख औसत रहने छ । यात्रामा सफलता मिल्ने छ ।
मिथुन
खर्च असाध्यै बढ्ने छ । विशेषगरी रोगव्याधीको उपचारमा अस्पतालजन्य खर्चमा बृद्धि हुने छ । दाम्पत्य जीवनमा कटुताको मात्रामा ह्वात्तै बृद्धि हुने छ । सन्तान सम्बन्धी तापले सताउने छ । वैदेशिक रोजगारीमा रहनेहरुका लागि समस्य अनुकुल नै रहने छ । धार्मिक र आध्यात्मिक स्वाभावमा बृद्धि हुने छ । राजनीतिमा सक्रिय र सरकारी सेवामा रहेकाहरुलाई लाभ मिल्ने छ ।
कर्कट
बौद्धिक क्षेत्रमा आवद्धहरुलाई लाभ मिल्ने छ । अध्ययन अध्यापनमा प्रगति हुने छ । साथै सृजनशिल क्षेत्रमा प्रगति हुने छ । यात्रामा कठिनाई भोग्नु पर्ने छ । सडक र सवारीसाधन सम्बन्धी विषयमा सावधानी अपनाउनु होला । व्यापार व्यवसायबाट लाभ मिल्ने छ । तर सेवामा आवद्धहरुका लागि आर्थिक पक्ष औसत रहने छ । रोग व्याधीका विषयमा सतर्क रहनु होला ।
सिंह
यस बर्ष सामान्य रहने छ । खासै प्रगति पनि नहुने र अधोगति पनि नहुने समय छ । असाध्य खालका रोग व्याधीले सताउने छ । विदेश जाने सोचमा तिब्र बृद्धि आउने छ भने विदेशमा रहेकाहरुलाई मध्यम समय रहने छ । आर्थिक अवस्था पनि मध्यम खालको रहने छ । दाम्पत्य जीवनमा केही तिक्तता आउन जाने छ । सन्तानका कारण विदेश यात्रामा जाने अवसर प्राप्त हुने छ । प्रेममा सफलता प्राप्त हुने छ ।
कन्या
मान सम्मानमा बृद्धि हुने छ । विभिन्न अवार्ड प्राप्त हुने र सम्मानित हुने अवसर प्राप्त हुने छ । सन्तानका गतिविधीबाट परिवारमा गर्व उत्पन्न हुने छ । तर अन्य परिवारका सदस्यहरुसँग तिक्तता बृद्धि हुने छ । यात्रामा झमेला उत्पन्न हुन जाने छ । आर्थिक गतिविधिमा भन्दा बौद्धिक उचाई प्राप्त गर्न मन केन्द्रीत हुने छ । बौद्धिकताको स्तर र आर्थिक अवस्थाका बीचमा उत्पन्न हुने खाडलले व्यवहारिक सन्तुलन बिगार्ने छ ।
तुला
नयाँ बर्ष मिश्रित बर्षका रुपमा रहने छ । विशेष गरी परिवारमा किचलोको अवस्था आउने छ । संक्रामक खालका रोगव्याधीप्रति निकै सतर्क रहनु पर्ने देखिन्छ । धार्मिक स्वाभावमा तिब्रता आउने र यात्रा पनि हुने छ । सहयोगी विचार आउने छ । आर्थिक सन्तुलनमा केही बदलाव आई दबाब सृजना हुने छ । अनावश्यक क्षेत्रको खर्च बढ्न जाने छ । दुर्घटना जस्ता विषयमा सतर्क रहनु होला ।
बृश्चिक
बोलीको प्रभाव बढ्ने छ । ठुलाबडाको विश्वास छिट्टै प्राप्त हुने छ । सामाजिक छविमा सुधार आउने छ । आलोचना गर्नेहरुको मनोबल कमजोर बन्ने छ । दाम्पत्य जीवनमा मधुरता आउने छ । घर घडेरी जोड्ने अवसर आउने छ । विदेशमा रहनेहरुका लागि भने मध्यम बर्ष रहने छ । राजनीतिक रुपमा फाइदा मिल्ने छ । व्यापार विजनेशमा केही बृद्धि होला ।
धनु
धार्मिक रुचिमा बढोत्तरी हुने छ । विश्वास गरेकाहरुबाट सहयोग प्राप्त हुने छ । अध्ययनमा गिरावट आउने छ । व्यावहारिक सोच हुने हुँदा सैद्धान्तिक कुराहरु भन्दा तत्काल गरिहाल्नु पर्ने विषयमा बढि ध्यान जाने छ । सहयोगी स्वाभावले गर्दा समाजमा राम्रो छवि बन्ने छ । बढि बोल्ने बानी भने सुधार्नु पर्ने छ ।
मकर
नयाँ सवारीसाधन जोड्न सकिने छ । सेवा क्षेत्रमा आवद्धहरुलाई लाभ मिल्ने छ । धर्म अध्यात्ममा तिब्रता आउने छ । यात्रा पनि हुने र नयाँ नयाँ क्षेत्रका व्यक्तिहरुसँग सम्बन्ध विस्तार हुने छ । स्वास्थ्य सम्बन्धी विषयमा भने सतर्क रहनु पर्ने देखिन्छ । परिवार र समाजमा छविमा सुधार आउने छ । एकांकी स्वाभावले गर्दा घुलनशिलतामा केही कमि देखिने छ । सहयोगी भावनामा बृद्धि हुने छ । खर्च नियन्त्रणमा ध्यान दिनु होला ।
कुम्भ
संयमता सहित कदम चाल्नु पर्ने देखिन्छ । विशेषगरी स्वास्थ्यमा समस्या आउने छ भने खर्चमा ह्वात्तै बृद्धि हुन जाने छ । मित्रहरुबाट अपेक्षाकृत सहयोग मिल्ने छैन जसले गर्दा विश्वासको कमि उत्पन्न गराउने छ । बोलीको प्रभावमा कमि आउने छ । औद्योगिक क्षेत्रमा आवद्धहरु आर्थिक कठिनाईबाट गुज्रनु पर्ने छ । रोजगारी गुमाउने भयले हरदम सताउने छ । दाम्पत्य जीवनमा कटुता बढ्ने छ ।
मीन
आँटेका कामहरु निकै ढिला गरी पुरा हुने छन् । बढि संघर्ष गर्दा पनि नतिजा निकै न्युन हुन जाँदा मनमा निराशा आउने छ । प्रतिष्पर्धात्मक क्षमतामा कमि आउने छ । व्यावहारिक भन्दा आदर्शवादी चिन्तनका कारण अरुले सहजै लिन सक्ने छैनन् । आर्थिक सन्तुलनमा गिरावट आउने छ । विदेश यात्रामा कठिनाई हुने छ । परिवारबाट हुने सहयोगले केही ढाडस भने दिने छ । सेवाको क्षेत्रमा रहेकाहरुको पेशागत क्षेत्रमा केही पदोन्नति मिल्ने छ ।
अनलाईन बाट साभार
(गुरु पन्तः ज्योतिषी, पण्डित, आध्यात्मिक उत्प्रेरक, वास्तुविद्, रत्नविद् एवं हस्तरेखाविद् हुन् सम्पर्क– ९८४१५२७५१०)
प्रतिक्रिया दिनुहोस