आज जेठ २२ गते विश्व वातावरण दिवस मनाउदै, तर नेपालको राजधानी काठमाण्डौ शहर भने पहिलो प्रदुिषत शहरको रुपमा परिचित

काठमाडौं ः २२ जेठ शोमवार ।

आज जेठ २२ गते विश्व वातावरण दिवस मनाउद, तर नेपालको राजधानी काठमाण्डौ शहर भने पहिलो प्रदुिषत शहरको रुपमा परिचित भैइरहेको छ । प्लास्टिकजन्य प्रदूषण निर्मूल पारौँ, वातावरण मैत्री विकल्पको उपयोग गरौँ’ नाराका साथ आज सोमबार यो दिवस मनाइँदै छ। हरेक वर्ष आजको दिनलाई विश्व वातावरण दिवसका रुपमा मनाउदै आइरहेको छ ।

कुनै पनि मानिस मानसिक र शारिरिक रुपमा स्वस्थ हुनुपर्छ । स्वस्थ हुनको लागी आफ्नो व्यक्तिगत सरसफाई,घर वरपरको सरसफाई सार्वजनिक स्थानको सरसफाई ,स्वस्थ खानामान लगायत आदीमा ध्यान दिनु पर्दछ ।

केही समय अघी विश्व स्वास्थ्य संगठनले तयार पारेका ेवातावरणिय प्रदुशण सम्वन्धि प्रतिवेदन अनुसार नेपालको राजधानी काठमाण्डौ शहरमा पहिलो प्रदुिषत शहरको रुपमा देखिएको छ ।

वातावरणिय प्रदुशण जोगाउन सरकारले नै आवाश्यक निती,कानुन् बनाई कार्यन्वयन तहमा लानु पर्ने हुन्छ । तर आज विश्व वातावरण दिवस मनाई रहदा नेपालको वातावरणिय प्रदुषणको अबस्था के कस्तो छ ? भन्ने विषयमा स्थानिय देखी केन्द्रि सम्मको सरकारले गम्भिर भएर आत्मआलोचना गर्नु पर्ने समय आएको छ ।

वातावरण संरक्षण गर्न विश्वमै राजनीतिक र सामाजिक चेतना जगाउने उद्देश्यका साथ सन् १९७२ जुन ५ देखि १६ सम्म संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभाले विश्व वातावरण सम्मेलन आयोजना गरेको थियो। सम्मेलन सम्पन्न भएको एक वर्षपछि वातावरणीय संरक्षणको आवश्यकता महसुस गरी १९७३ देखि आजको जुन ५ का तारिखमा विश्व वातावरण दिवस मनाउन थालिएको हो।​

असहाय तथा विपन्न वर्गर्का दश प्रतिशत नागरिकलाई निःशुल्क उपचार गर्न स्वास्थ्य मन्त्रालयको निर्देशन

काठमाण्डौं २२ जेठ शोमवार ।

स्वास्थ्य मन्त्रि मोहन वहादुर बस्नेतले असहाय तथा विपन्न वर्गर्का दश प्रतिशत नागरिकहरुलाइ निःशुल्क उपचार गर्न निर्देशन दिनु भएको छ । विगत लामो समयदेखी देशका विपन्न तथा असहाय नागरिकहरु बिरामी भई अस्पतालमा उपचार गर्न भर्ना हुदा आर्थिक अबस्था कमजोरीका कारण अस्पतालको उपचार बिलको सुल्क तिर्न नसकी कसैले अस्पतालको ३ तला माथीबाट त कसैले विभिन्न तरिका गरी आत्महत्या गर्ने गरेका धेरै घटनाहर बाहिर आएपछी स्वास्थ्य मन्त्रालयले यस्तो निती बनाएको हो ।

पछिल्लो ठगवन्धन सरकारका स्वास्थ्य मन्त्रि मोहन बहादुर बस्नेतको निर्देशनमा केही दिन अगाडी मन्त्रालयबाट एक सुचना जारी गद विपन्न,असहाय र बेवारिसे दश प्रतिशत बिरामीको निःशुल्क उपचार गर्न निर्देशन दिनु भएको हो । स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले सात सय ५३ वटै स्थानीय तह र देशका सबै अस्पताललाई कूल शय्याको १० प्रतिशत छुट्याइ विपन्न, असहाय, बेवारिसे बिरामीको निःशुल्क उपचार गराउन निर्देशन दिइ सवै अस्पतालहरुमा पत्राचार गरेको छ ।

स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयका उपसचिव एकदेव खनालले सात सय ५३ वटै स्थानीय तह र सबै सरकारी, सामुदायिक तथा निजी अस्पताललाई हिजो छुट्टाछुट्टै पत्रचार गरी कूल शय्याको १० प्रतिशत विपन्न, असहाय, बेवारिसे बिरामीका लागि शय्या छुट्याइ निःशुल्क उपचारको व्यवस्था गराउन निर्देशन दिनु भएको हो ।

यसअघि मन्त्रालयले दुई पटकसम्म अस्पताललाई निःशुल्क उपचार गर्न गराउन निर्देशन दिइसकेको थियो । स्थानीय तहलाई निःशुल्क उपचारको व्यवस्थामा समन्वय गरिदिन हुन निर्देशन पनि दिइएको छ । पत्रमा ऐन तथा मापदण्डमा भएको विपन्न, असहाय, बेवारिसे बिरामीको सिफारिस सम्बन्धित स्थानीय तहको वडा कार्यालयबाट गर्ने गराउने र सो सिफारिसका आधारमा गरिब पहिचान परिचय पत्र समेतलाई आधार मानी कूल शय्याको १० प्रतिशत बिरामीको निःशुल्क उपचार अनिवार्य गर्न गराउन अनुरोध गरिएको छ ।

मन्त्रालयबाट जनस्वास्थ्य सेवा ऐन २०७५ को दफा ६४ मा भएको व्यवस्था बमोजिम स्वास्थ्य संस्था सञ्चालन सम्बन्धी मापदण्ड २०७७ को दफा ७० ९घ० मा अस्पतालमा उपचारका लागि आउने विपन्न, असहाय, बेवारिसे बिरामीका लागि १० प्रतिशत शय्या छु्ट्याइ निःशुल्क उपचार अनिवार्य रुपमा गराउनुपर्ने छ भनि उल्लेख गरिएको छ ।

यसैगरी मन्त्रालयले तोकिएको अस्पतालबाट उल्लेखित ब्यवस्था अनुसार कूल शय्याको १० प्रतिशत विपन्न, असहाय, बेवारिसे बिरामीको निःशुल्क उपचार गराए÷नगराएको विषयमा निगरानी राख्नका लागी नियमित रुपमा अनुगमन।निरिक्षण पनि हुने जनाएको छ ।

नारी वाडिका डट्कम संवाददाता

आजको राष्ट्रियसभाको बैठकमा एमालेका सांसदको हल्लीखल्ली र अवरोधमा २९ मिनेटका लागि स्थगीत ।

काठमाडौं २१ जेठ आइतवार ।

आज बसेको राष्ट्रियसभाको बैठकमा नेकमा एमालेका सांसदहरुले विरोध गर्दै हल्ली र खल्ली गर्दैमा अवरोधका साथ विना निष्कर्ष २९ मिनेटका लागि स्थगीत भइ टुंंगिएको छ । तत्कालिन राष्ट्रपती विद्यादेवी भण्डारी बाट प्रमाणीकरण हुन नसकेको नागरिकता विधेयक वर्नमान राष्ट्रपती रामचन्द्र पौडेलबाट प्रमाणीकरण भएपछी सोही विरोधमा नेकपा एमालेका सांसदहरुले आजको राष्ट्रियसभा बैठक अवरुद्ध पारेकोले बिना निष्कर्ष टुंगिएको हो

राष्ट्रियसभा बैठक सुरु हुने वित्तिकै एमालेका सांसदहरुले राष्ट्रपतिद्वारा प्रमाणीकरण भएको नागरिकता विधेयकबारे आपत्ति जनाउँदै उठेर अवरोध सिर्जना गर्नु भएको थियो । एमाले सांसद भैरव सुन्दर श्रेष्ठले राष्ट्रपतिबाट नागरिकता विधेयक प्रमाणीकरण भएको भन्दै सच्याउनु पर्नेमा माग समेत गर्नु भयो ।

२०६३ सालमा प्रतिनिधीसभाबाट संविधानिक रुपमा पारित भएको राष्ट्रपतिले नागरिकता विधेयकलाई प्रमाणीकरण गर्नु भएको छ, वंशजको आधारमा नागरिकता पाउनु पर्छ भन्ने विषयमा नेकपा एमाले प्रष्ट छ, तर संसदलाई छलेर मन्त्रिपरिषद्को निर्णयबाट प्रमाणीकरणका निम्ति राष्ट्रपति समक्ष पठाउने काम आपत्ति जनक, गैर लोकतान्त्रिक र गैर संवैधानिक छ”, उहाँले भन्नु भएको छ ।

यसैगरी सांसद भैरव सुन्दर श्रेष्ठले प्रधानमन्त्रीले विदेशी भूमिमा गएर देशको भूभाग साटफेर गर्ने भनी दिएको अभिव्यक्ति प्रति असहमति जनाउँदै एमालेका सांसदहरुले जवाफ समेत माग गरेका थिए । सुरु हुने वित्तिकै एमालेका सांसदहरुले अवरोध गरेपछि बैठक २९ मिनेटका लागि स्थगीत गरिएको थियो ।

भ्रष्टाचार विरुद्धको छानविन गर्ने निकाय अख्तियार दुरुपयोगअनुसन्धान आयोगमा उजुरीका फाइलहरु अलपत्र

काठमाडौँ — २१ जेठ आइतवर ।

भ्रष्टाचार गरी जनताको पसिना र श्रममाथी खेलवाड गर्नेहरु गर्ने व्यक्ति होस् या सरकारी तथा गैरसरकारी निकायमा भएका अनियमिता बारे छानविन गर्ने अधिकार वाला मुख्य सरकारी समेन्त्र अख्तियार  दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगमा पनि कयौं उजुरीका फाईलहरु मा छानविनका काम नगरी आयोगको कार्यलय भित्रै अलपत्र रुपमा थन्क्याउने गरेको गरनासो नागरिकले गर्ने गरेका छन् । प्रतिनिधिसभाको सार्वजनिक लेखा समितिले ०७५ भदौ दोस्रो साता वाइडबडी विमान खरिदको फाइलमा छानबिन थालेपछि खरिदमा संलग्न कर्मचारीदेखि भुक्तानी दिने तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवासम्मको नाम आएको थियो  ।

त्यसैगरी संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्रीहरु तीन जना मुछिएएका थिए। तर लेखा समितिले कसैको नाम किटान नगरी प्रतिवेदन तयार गर्‍यो । समितिले वायु सेवा निगमका तत्कालीन अध्यक्ष र सञ्चालकलाई औंल्याउँदै छानबिन गर्न अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगलाई निर्देशन दियो । उक्त mप्रतिवेदन पेश गरेको पनि ५ वर्ष बित्न लागी सक्यो त्यसमाथि छानबिन भने हुन सकेको छैन ।

कोरोना महामारीको सुरुवातको समयमा स्वास्थ्य सेवा विभागले ओम्नी बिजनेस कर्पोरेट इन्टरनेसनलसँग १ अर्ब २४ करोड ६८ लाख ४८ हजार रुपैयाँको सामान ल्याउने सम्झौता गरेको थियो । ओम्नीले ०७६ चैत १६ मा पहिलो खेपको सामान ल्यायो । अर्को चरणको ल्याउन नसकेपछि सरकारले ठेक्का रद्द गर्‍यो । छानबिन गरेको लेखा समितिले खरिद प्रक्रियामै अनियमितता भएको देखेपछि थप अनुसन्धानका लागि अख्तियारमा सिफारिस गर्‍यो । त्यस विषयको छानबिन पनि अख्तियारले निष्कर्षमा पुर्‍याउन सकेन । यस प्रकरणमा तत्कालीन उपप्रधानमन्त्री ईश्वर पोखरेलको नाम पनि जोडिएको थियो ।

त्यस्तै अर्को निकै चर्चा पाएको सेक्युरिटी प्रेस पेन्टिङ खरिद प्रक्रियामा अनियमितता भएको विषयमा सार्वजनिक लेखा समितिले छानबिन गरिरहेका बेला तत्कालीन सञ्चारमन्त्री गोकुल बाँस्कोटाले ७० करोड ‘डिल’ गरेको प्रमाणित सहितको अडियो सार्वजनिक भयो । नैतिकताका आधारमा भन्दै छानबिनको लागी आग्रह गरिएकोले बाँस्कोटाले ०७६ फागुन ८ मा मन्त्री पदबाट राजीनामा दिए । समितिले ‘अडियो टेप प्रसारण भएको र सम्बन्धित मन्त्रीले राजीनामा दिएको अवस्थामा आवश्यक छानबिन प्रक्रिया अगाडि बढाउन’ भन्दै अख्तियारलाई निर्देशन दियो । त्यो विषय पनि सामसुम गर्ने प्रयत्न भयो  र अहिले सम्म पनि भइनै रहेछ ।

यो त राजनीतिक दलका उच्च तहका नेताहरु र प्रशासनिक तहका उच्च पदस्थ व्यक्तिहरुको नाम जोडिएको अनियमितता प्रकरणलाई अख्तियारले तँ रोयझैं गर,म कुटेझैं गर्छु भन्ने उखानको सत्ते सावितै भइरहेछ । संसदीय समितिले अनियमितताका घटनामा छानबिन गर्छ, मुछिएका व्यक्तिलाई बोलाएर सोध्छ तर मुद्दा चलाउन पाउँदैन । उसले प्रतिवेदन तयार गरेर अधिकार प्राप्त निकायलाई थप छानबिन गरी कारबाही प्रक्रिया अघि बढाउन निर्देशन मात्रै दिने हो । संसदीय समितिबाट आएका अधिकांश निर्देशन अख्तियारले भने आयोग भित्र एउटा बोरामा राखेर थन्क्याइदिने काम मात्रै गरेको छ ।

संघीय संसद्का लेखा समितिका प्रतिनिधीहरु छानबिन टुंगिएपछि थप छानबिन गरेर कारबाही भएको जानकारी अख्तियारबाट नआउने गरेको बताउँने गर्छन् । अख्तियारले थप छानबिन नगरेपछि पटक पटक संसदीय समितिले ताकेता गरिरहेका हुन्छन् । छानबिनको अवस्था कता पुग्यो भनेर सोधिएको अबस्थामा काम ‘भइरहेकोछ’ भन्ने जवाफ अख्तियारले दिने गरेको छ । राजनीतिक दलका नेतालाई नै जोगाउन कतिपय अनियमितताका फाइललाई तामेलीमा राख्ने गरेको आरोप पनि अख्तियार माथि लाग्दै आएको छ ।

तेस्ता शंकापद फाइलहरुमा महालेखा परीक्षकको कार्यालयले औंल्याएको अधिकांश विषयमा संसदीय समितिले छानबिन गरेको छ भन्छन् समितीका प्रतिनिधीहरु । महालेखा र संसदीय समितिले अनियमितता देखाएका विषयमा थप छानबिन नगर्दा अख्तियारमाथि नै प्रश्न उठ्ने विज्ञहरू बताउँछन् । ‘अनियमितताको छानबिन गर्ने मुख्य दायित्व अख्तियारकै हो । उसले पनि भ्रष्टाचारको फाइल थन्क्याउँदा ऊ आफैं आलोचित हुनुपर्छ,। यस विषयमा विज्ञहरुको चासो रहेकाछ । राजनीतिक भागबन्डाका आधारमा अख्तियारमा हुने नियुक्तिले पनि अनुसन्धानलाई प्रभाव पार्ने गरेको छ । यस्तै पछिलो नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा पनि यिनी उच्च पदस्थका व्यक्तीहरको नाम मुछिएकोले विगतका घटनाहरु जस्तै सामसुम पारिने त होइन ? पश्न नेपाली नागरिकले गरिरहेका छन्  ।

गजुरी १ भदौरेमा विपद व्यवस्थापनको पुर्व तयारी तथा प्रतिकार्य योजनाको कृत्रिम अभ्यास कार्यक्रम

धादिङ, २० जेठ शनिवार ।

वर्षायाम सुरु भइरहदा विपदका समय आइपर्ने जाखिमलाई व्यवस्थापन गर्नको लागी कृतिम अभ्यास मनसुन ३ कार्यक्रम गरिएको छ । शिवद्ल गण गजुरीको आयोजनामा  पुर्व तयारी कृतिम अभ्यास मनसुन ३ संभावित जोखिम हुने स्थलगत रुपमा गजुरी गाउँपालिका १ भदौरे इलाकाको क्षेत्रमा सन्चालन गरिएको हो । विपद पुर्व तयारी तथा प्रतिकार्य योजना अन्तर्रगत स्थलगत रुपमा अभ्यास गरिएको थियो ।

शनिवार शिवदल गण गजुरी व्यारेक धादिङको आयोजना तथा गजुरि गाउपलिका,इलाका प्रहरि कारयालय गजुरी,बिपद ब्यबस्थापन बेस आदमघाट,प्राथमिक स्वास्थ्य उपचार केन्द्र गजुरी, जिल्ला प्रहरी कार्यालय धादिङ, सश्स्त्र प्रहरीवल आश्रित गुल्म गजुरी र नेपाल रेड्क्रस सोसाइटी जिल्ला शाखाको समन्वय तथा सहयोगमा विपद पुर्व तयारी तथा प्रतिकार्य योजनाको लागि संयुक्त रुपमा कृतिम अभ्यास गरिएको हो ।

विषेश गरी वर्षायाममा जलवायु परिवर्तन संगै तत्काल आईपर्ने विपतका संभावित जोखिमको सजह रुपमा ब्यवस्थापन गर्नु पर्ने अवस्थालाई मध्यनजर गरी बाढी पहिरो तथा सडक दुर्घटना मा बिपद प्रतिकार्य सम्बन्धी गजुरी गाउँपालिका १ स्थित भदौरेमा स्थलगत रुपमा कृत्रिम अभ्यास तथा प्रतिकार्य योजना सम्पन्न गरिएको हो।

शिवद्ल गण धादिङ गजुरीको आयोजनामा भएको उक्त कार्यक्रमा बाढी,पहिरो,आगलागी,भुकम्प जस्ता बिपदको समयमा पनि आई पर्ने जाखिमलाई कसरी ब्यवस्थापन गर्न सकिन्छ भन्ने विषयमा सचेत रहन प्रतिकार्य योजना अन्तर्रगत सो कार्य संन्चालन गरिएको शिवदल गण गजुरीका गणपती  प्रमुख सेनानी अशोक राज वरालले जानकारी दिनु भयो ।

प्रतिकार्य योजना कृतिम अभ्यास कार्यक्रममा गजुरि गाउँपालिकाका प्रमुख र उपप्रमुख, ६ नं. बाहिनी वैरेनीका सहायक बाहिनी पति महासेनानि वीरेन्द्र मल्ल ठकुरी, शिवदल गण गजुरीका गणपति प्रमुख सेनानी अशोक राज वराल,एपिएफ डिएसपी किरण,इनिस्पेक्टर दिपक नेउपाने,गजुरी अस्पतालका डाक्टर लगायत करिब १५० जनाको उपस्थिती रहेको थियो ।

उक्त कार्यक्रममा शिवदल गणका प्रमुख सेनानी अशोक राज वरालबाट प्रमुख अतिथी,विषेश अतिथीहरुमा स्वागत मन्तव्य राख्नु भएको थियो । कार्यक्रमलाई संभोधन गर्दै गाउँपालिकाका प्रमुखबाट यस्ता कृतिम अभ्यास कार्यक्रम संन्चालन गर्नाले  मौसमी परिवर्तन संगै हाम्रो समाजमा मनसुनको जोखिमलाई न्युनिकरण गर्नमा सहयोग पुग्नेछ ।

साथै समुदायमा पर्ने विपतको समयमा ब्यवस्थापन गर्नमा मद्धत पुर्याउने बिचार व्यक्त गर्नु भएको थियो ।जोखिम व्यवस्थापन कार्यक्रम आज शनिवार विहान ९ बजे देखि १०३० बजे सम्म भएको हो ।

भगवती उप्रेती
नारी वाटिका डट्कम संवाददाता

गोठमा भएको आफ्नो २१ वटा चौंरी गाई बेचेर अमेरिका जाने सपना देखी दलाललाई लाखौं बुझाऐका दोर्जी

                                                                तस्वीर ः सामाजिक संन्जाल

काठमाडौँ —२० जेठ  शनिवार ।

गोठमा भएको आफ्नो २१ वटा चौंरी गाई बेचेर अमेरिका जाने सपना देखी दलाललाई पहिलो पेश्कीको रुपमा ६लाख बुझाऐका दोर्जी रकम बुझाएको केही समयपछी विभिन्न पत्रपत्रिकामा नक्कली भुटानी शरणार्थी बनायर अमेरिका लैजाने दलाली गिरोहको बारेमा समचार आउन थालेपछी छाँगाबाट खसेजस्तै भएका थिए । उनी लगाण्त सयौं नेपाली रु भुटानी शरणार्थी बनेर अमेरिका पुगिछाड्ने सपना देख्नु अघि दोर्जी शेर्पा दोलखा जिल्लाको जिरी माथिको लेकमा चौंरी पालन गर्थे ।

लेकाली आफ्नै गाउँघरको रनवन र भिरपाखामा रमाइरहेका उनले एकाएक ‘केही पैसा दलाललाई बुझाउन सके सजिलै अमेरिका पुगिने’ हल्ला सुनेपछी उनीलाइ पनि अमेरिका जसरी पनि गइ छाड्ने मोह बड्दै गएको थियो  । त्यही हल्लाकै भरमा सुरुमा उनले आफुले व्यवशायिक रुपमा पालन गरेका १९ वटा चौंरी गाई बेचेका थिए ।

उनका ‘गोठमा अलिक बूढो उमेर भैइसकेका उरान जातका चौंरी गाईहरु थिए । १९ वटा चौंरी बेचेर पैसा जम्मा गर्न सक्ने किन्ने मान्छे भेला गरी गरिहालें, गोटाको ४५ हजारका दरले,’बेचेको दोर्जीले बताउँछन् । ‘त्यसपछि गएको वर्ष जेठ महिनामा नाताले आफन्त पर्ने र शरणार्थी बनाएर अमेरिका पठाइदिने रामेछापका एजेन्ट बनेका दलाल नेता समेत रहेका आङ्टावा शेर्पालाई भेट्न हत्पत् काठमाडौं आएका थिए ।’

दोर्जी र उनका ८ जना आफन्त सँग आङ्टावाले चाबहिलको केएल टावर नजिकैको आफ्ना छोराले संन्चालन गरेका कफी सपमा भेटाएका थिए । उनी भन्थे, ‘यो गृह मन्त्रालयले ल्याएको वैदेशिक रोजगारीको राम्रो अवसर हो, तुरुन्तै अमेरिका जाने अवसर मिल्छ । टोटल प्याकेजमा भने ४० लाख रुपैयाँ लाग्छ, तर अहिलेलाई पेश्कीको रुपमा ६ लाख रुपैयाँ चैं दिइ हाल्नू ।’

लगत्तै आङ्टावाले ‘भुटानी शरणार्थीमा नाम दर्ता गरिपाऊँ’ उल्लिखित फाराम झिकेर भर्न लगाइ हाले । ‘हामीलाई पनि सजिलै अमेरिका जान पाउने मौका आएछ भनेर मख्ख हुंदै शरणार्थी फाराम भरि हाल्यौं, खुरुखुरु चेक काटी पैसा पनि दियौं,’ ‘त्यसपछि दोर्जीबाट म मिङ्मा शेर्पा बनें ।’ फाराममा उनको ठेगाना भुटानको चिराङ राखिएको रहेछ ।

गृह मन्त्रालयले बनाएको एक प्रतिवेदनमा ८७५ नक्कली शरणार्थीको अनुसूची दफा थपेर झापा, मोरङ, कास्की, सल्यान, म्याग्दी, दाङ, रुकुम जिलला सम्म पैसा उठाउने काम भइरहेका बेला यता आङ्टावाले भने त्यो भन्दा दरिलो अर्को सूत्र पहिल्याएका थिए । त्यो थियो– झापा र मोरङका शरणार्थी शिविरमा रहेका छुट दर्ताका आधिकारिक ४२९ व्यक्ति भित्रै दोर्जी र उनका साथीहरूलाई समेट्ने  कुरा ।

‘तिमारु ८७५ होइन, ४२९ भित्र पर्नेछौ,’ आङ्टावाले भनेका थिए, ‘अबको चान्समा अमेरिका जाने भनेकै तिमारु हौ ।’उनकै योजनामा दोर्जी र उनका साथीहरूलाई ललितपुरको हिमालय होटलमा लगेर फोटो खिचियो । ‘अब शरणार्थी परिचयपत्र आउँछ, त्यो लिने भए २४ लाख रुपैयाँ बुझाउनु । अनि ट्राभल डकुमेन्ट र मेडिकल रिर्पोटको लागि १० लाख रुपैयाँ तिर्नुप र्छ । त्यसपछि तिमिहरु विना झन्झट् सिधै अमेरिका,’ फेरि आङ्टावाले आश्वस्त पार्न पैसाकै माग राखेका थिए ।

सामुदायिक तथा निजी विद्यालयमा अध्ययनरत बिद्यार्थीसंग प्रहरी कार्यक्रम सन्चालन

धादिङ, २० जेठ

सामुदायिक तथा निजी विद्यालयमा अध्ययनरत बिद्यार्थीसंग जिल्ला प्रहरी कार्यालय धादिङले सचेतनामुलक कार्यक्रम सन्चालन गर्न सुरु गरिएको छ । पछिल्लो चरणमा बालबालिकालाई बालबालिकाको सुरक्षा गर्न,लैंगिक हिंसामा नपर्न,अपहरण,मानब बेचविखन र जोखिमबाट बच्न,आदीको विषयमा विद्यार्थीसँग प्रहरी कार्यक्रम संचालन गरेको हो । शुक्रबार समुदाय प्रहरी साझेदारी कार्यक्रम अन्तर्गत प्रहरीले चिल्ड्रेनपार्क माध्यमिक वद्यालयका विद्यार्थीहरुलाई विद्यार्थीसँग प्रहरी” कार्यक्रम संचालन गरेको हो ।

त्यसैगरी विद्यार्थीहरुलाई जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा रहेको नागरीक सहायता कक्ष, दर्ता–चलानी, कन्ट्रोल रुम, हिरासत कक्ष, महिला,बालबालिका तथा जेष्ठ नागरीक सेवा केन्द्र लगायतका विभिन्न शाखाहरु भ्रमण गराई प्रहरीबाट प्रवाह गर्ने सेवाहरु बारे जानकारी गराईएको थियो । साथै विद्यार्थीहरुको विभिन्न जिज्ञासाहरुलाई प्रहरी कार्यालयका प्रमुख प्रहरीउपरिक्षक गौतम मिश्रले सम्बोधन गर्नु भएको थियो ।

विद्यार्थीसँग प्रहरी”कार्यक्रम कार्यक्रममा चिल्ड्रेनपार्क माध्यमिक विद्यालयका कक्षा ९ मा अध्यनरत विद्यार्थी तथा शिक्षक समेत गरी ५० जनाको सहभागि गराई अभिमुखीकरण गराइएको जिल्ला प्रहरी कार्यलयका प्रमुख गौतम मिश्रले जानकारी दिनु भयो ।

निलकण्ठ नगरपालिकाको आर्थिक सहयोगमा महिला नेतृत्व र शसक्तिकरण पाँचदिने तालिम धादिङ बेशीमामा

धादिङ, १९ जेठ सुक्रवार ।

महिलाको सामाजिक सवाललाई उत्थान गर्ने उदेस्यले हिमाल महिला समाजको आयोजनामा धादिङ बेशीमामा सन्चालन भएको पाँच दिने महिला सशक्तिकरण र नेतृत्व विकास तालिम आज सम्पन्न भएको छ। हिमाल महिला उत्थान समाज धादिङको आयोजना तथा नीलकण्ठ नगरपालिकाको आर्थिक सहयोगमा सोमबार देखि सुरु भएको नेतृत्व बिकास तालिम आज एक कार्यक्रमको साथ सम्पन्न गरीएको हो ।

तालिममा महिलाका सामाजिक,आर्थिक,लैंगिक र राज्यको हरेक तहमा ३३ प्रतिशत सहभागिताको आधार बनाउन महिलाहरुलाई स्वतःस्फुर्त रुपमा आफु अगाडी बड्नकोलागी क्षमता मुलक विषयमा सहजीकरण गरिएको थियो । त्यस्तै संवैधानिक अधिकार,,महिलाको क्षेत्रमा के कस्ता कानुन छ, महिला नेतृत्व भनेको के हो, नेतृत्वमा जानको लागी कस्तो कार्य शौलि हुनु पर्ने जस्ता विषयमा सहभागीहरुलाई जानकारी गराइएको थियो ।

पछाडी परेका महिलाहरुकोे क्षमता बृद्धि गर्ने र आगामी दिनमा महिलाहरुलाई आयआर्जन कार्यमा अगाडि बढाउने उद्श्यले तालिमको आयोजना गरिएकोे हिमाल महिला उत्थान समाजको कार्यकारी निर्देशक कविता इटनीले बताउनु भयो। राजनीति सँग मात्र नेतृत्व नजोडिने र समाजको धेरै क्षेत्रबाट महिलाहरुले नेतृत्व लिनु पर्ने बताइएको थियो ।तालिममा नीलकण्ठ नगरपालिकाको १४वटै वडाका ७० जना महिलाहरुको सहभागिता रहेको थियो ।

पाँचदिन सम्म संन्चालन भएको शसक्तिकरण र नेतृत्व बिकास तालिमको आज समापन समारोहमा हिमाल महिला उत्थान समाजकी अध्यक्ष शुसिला पाठकको अध्यक्षयतामा सम्पन्न भएको कार्यक्रममा नगरपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत पुरुषोत्तम सुवेदीको प्रमुख अतिथ्य रहेको थियो। धादिङमा स्थापना भएको हिमाल महिला उत्थान समाजले महिलाको सिप विकास र क्षमता बुद्धि गर्ने क्षेत्रमा काम गर्दै आएको समाजका अध्यक्ष पाठकले जानकारी गराउनु भएको छ।

यस्तै तालिमको समापन समारोहमा प्रमुख अतिथी,विषेश अतिथीहरु, तालिममा सहजीकरण गरी सहयोग गर्नु हुने सहजकर्ताहरु स्वास्थ्यकर्मी बिव राना,दिनेश डुवाडी,भगवती उप्रेती,दिपक कोइराला,कविता इटनी,रामकुमार थापा,कोपिला श्रेष्ठ लगायतका प्रशिक्षकहरुलाई मायाँको चिनो वितरण गरिएको थियो ।

पाँचदिन सम्म संन्चालन भएको उक्त तालिममा महिला नेतृत्व बिकास,मानसिक स्वास्थ्य परामर्श,वैदेशिक रोजगारीमा जाँदा जान्नुपर्ने विषयहरु,महिलालाई सहकारी बाट हुने अवशर र चुनौती,प्रजनन् स्वास्थ्य उद्योम बिकास आदीका विषयमा सहभागीलाई प्रशिक्षण गराइएको थियो ।

नारी वाटिका डट्कम समचारका लागी
संवाददाता भगवती उप्रेती

वैदेशिक रोजगारीमा आक्रर्षक जागिर देखाउँदै ठगी गर्ने गिरोह सक्रिय,प्रलोभनमा नपर्न वैदेशिक रोजगार विभागको आग्रह

काठमाडौं  १९ जेठ सुक्रवार ।

आक्रर्षक जागिरको प्रलोभन देखाएर ठगी गर्ने गिरोह सक्रिय रहेकोले वैदेशिक रोजगार विभागले त्यस्तो प्रलोभनमा नपर्न आग्रह गरको छ । दक्षिण अफ्रिकामा भन्दै विभागले एक सूचना प्रकाशित गरी आकर्षक सेवा सुविधा सहितको पदमा काम लगाइ दिने भन्दै त्यो गिरोहले नक्कली ‘वर्क पर्मिट’ बनाएर ठगी गर्ने गरेकाले प्रलोभनमा नपर्न वैदेशिक रोजगार विभागले आग्रह गरेको हो ।

विभागद्वारा प्रकाशित सूचनामा भनिएको छ, “भारतमा रहेको दक्षिण अफ्रिकाको उच्चायुक्त र कन्सुलेट जनरलबाट जारी हुने पर्यटक भिसा दक्षिण अफ्रिका आउने प्रयोजनका लागि मात्र भएको हुँदा त्यस भिसाका आधारमा अफ्रिकामा रोजगारी जन्य काममा संलग्न हुन पाइँदैन भने विषयमा सवैमा सजग गराएको हो ।”

देश तथा विदेशमा बसी मानव बेचबिखन तथा गैरकानुनी आप्रवासनमा संलग्न गिरोहले एक सय ५० भन्दा बढी व्यक्तिबाट लाखौँ रुपैयाँ सङ्कलन गरिरहेको र सामाजिक सञ्जालमा भ्रमपूर्ण विज्ञापन गरिरहेकाले त्यो गिरोहले पर्यटक भिसामा पठाउने र त्यहाँ पुगेपछि काम लगाइदिने प्रलोभन दिने गरेको तथा पर्यटक भिसामा गएर कुनै पनि किसिमको रोजगारमा संलग्न हुने कार्यलाई गैरकानुनी मानिने विभागका निर्देशक तथा सूचना अधिकारी गुरुदत्त सुवेदीले राससलाई जानकारी दिनु भएको छ ।

त्यस्तै उहाँका अनुसार दक्षिण अफ्रिकाले दक्ष जनशक्तिका लागि बाहिरी देशबाट श्रमिक ल्याउँदैन । दक्षिण अफ्रिकाको सरकारी राजपत्रमा २ अगस्ट २०२२ मा प्रकाशित सूचना अनुसार विशेष ज्ञान, सीप आवश्यक पर्ने एक सय ४० किसिमका दक्ष जनशक्तिको पदमा स्वदेशी नागरिकबाट पदपूर्ति नहुने अवस्थामा मात्रै विदेशी नागरिकलाई रोजगारीमा लैजाने कानुनी व्यवस्था गरेको छ । त्यहाँको कानुनी व्यबस्था अनुसार विभिन्न पदका लागि जाँदा पनि नेपाल सरकारको प्रचलित कानुन बमोजिम श्रम स्वीकृति लिएर मात्र जानु पर्ने हुन्छ ।

वैदेशिक रोजगारीका लागी कुनै पनि देश जान सम्बन्धित देशको भिसा आवश्यक पर्ने हुँदा दक्षिण अफ्रिकाबाट युरोप, अमेरिका लगायतका देशमा जान सजिलो हुने कुरा भ्रामक र मिथ्या भएकाले त्यस्ता कुराको विश्वास नगर्न पनि विभागद्वारा प्रकाशित सूचनामा उल्लेख गरिएको छ । भिसा सम्बन्धी जानकारीका लागि सम्बन्धित देशको नियोग वा त्यस देश हेर्ने राजदुतावास रहेको नेपाली नियोगमा सम्पर्क गरी आधिकारिक जानकारी लिन सकिने निर्देशक तथा सूचना अधिकारी सुवेदीले बताउनु भयो ।

राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले बुधबार प्रमाणीकरण गर्नु भएको नागरिकता विधेयक राजपत्रमा पुर्ण पाठ सहित प्रकाशित:

काठमाडौं ः १९ जेठ सुक्रवार ।

राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलबाट बुधबार प्रमाणीकरण गर्नु भएको नेपाल नागरिका (पहिलो संशोधन) ऐन, २०७९ आजको राजपत्रमा प्रकाशित भएको छ। सो नागरिकता सम्वन्धि विधेयक राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलबाट बुधबार प्रमाणीकरण गरिएकोमा प्रतिपक्ष नेकपा एमाले पक्षधरले सडकमा पुत्ला समेत जलाएका छन् । तत्कालिन राष्ट्रपती विद्यादेवी भण्डारीबाट प्रमाण्ीकरण नभएर रोकिएको उक्त नागरिकता विधेयक वर्तमान राष्ट्रपती रामचन्द्र पौडेलबाट प्रमाणीकरण गर्नको लागी मन्त्रिपरिषदको बैठकले पौडेल समक्ष पेश गरिएको थियो ।
उहाँबाट वुधवार प्रमाणीकरण भएपछी आज जेठ १९ गतेको राजपत्रमा प्रकाशित भएको हो। अब यो ऐन कार्यन्वयनमा आउनेछ।

नागरिकता सम्बन्धी नयाँ ऐनमा नेपाल भित्र फेला परेका तर बाबु वा आमा पत्ता नलागे सम्म नेपाली नागरिक मान्ने प्रावधान राखिएको छ। १६ वर्ष उमेर पूरा गरेपछि उनीहरूले वंशजको आधारमा नेपालको नागरिकता लिन पाउने व्यवस्था ऐनमा राखिएको छ। २०७२ साल असोज ३ गतेभन्दा अघि जन्मको आधारमा नेपालको नागरिकता प्राप्त गरेको नागरिकको सन्तानले बाबु र आमा दुवै नेपालको नागरिक रहेछन् भने निजको उमेर सोह्र वर्ष पूरा भएपछि वंशजको आधारमा नेपालको नागरिकता प्राप्त गर्न सक्ने ब्यवस्था लागु गर्न लागिएको हो ।

नेपालको नागरिक आमाबाट नेपालमा जन्म भई नेपालमा नै बसोबास गरेको र बाबुको पहिचान हुन नसकेको व्यक्तिले वंशजको आधारमा नेपालको नागरिकता प्राप्त गर्ने व्यवस्था ऐनमा गरिएको छ।

विदेशी नागरिकसँग विवाह गरेकी नेपाली महिलाबाट नेपालमा जन्मिएको व्यक्तिका हकमा नेपाली नागरिकता लिँदाका बखत निजको आमा र बाबु दुवै नेपाली नागरिक रहेछन् भने नेपालमा जन्मिएको त्यस्तो व्यक्तिले वंशजको आधारमा नेपालको नागरिकता प्राप्त गर्ने, बाबुको पहिचान नभएर वंशजको नागरिकता लिएको छ र बाबु विदेशी ठहरेमा त्यस्तो व्यक्तिले वंशजको आधारमा लिएको नागरिकता कायम नरहने व्यवस्था ऐनमा समेटिएको छ।

त्यसैगरी यस नयाँ ऐनमा गैर आवासीय नेपाली नागरिकता प्राप्त गर्न सक्ने प्रावधान राखिएको छ। गैर आवासीय नेपाली नागरिकता लिन चाहने व्यक्तिले नेपालमा रहँदाको आफ्नो नागरिकता अथवा बाबु, आमा, बाजे वा बज्यै साबिकमा नेपालको नागरिक रहेको प्रमाणपत्र पेश गर्नु पर्ने प्रावधान राखिएको छ।

साविकमा नेपालको नागरिकता लिई नागरिकताको प्रमाणपत्र फिर्ता नबुझाएको व्यक्तिले गैर आवासीय नेपाली नागरिकताको लागि निजले पहिले लिएको नेपाली नागरिकताको प्रमाणपत्र समेत पेश गर्नु पर्नेछ।

पुर्ण पाठ पढ्नु होस्

नेपाल नागरिकता (पहिलो संशोधन) ऐन, २०७९ (अरि ६)

नेपालको ईतिहाँसमै आजको कालो दिनले नेपाली जनतालाई तर्साउने, नारायणहिटी दरबारभित्र राज परिवारको हत्या भएको २२ वर्ष पूरा

काठमाडौं ः १९ जेठ सुक्रवार

नेपालको ईतिहाँसमै आजको कालो दिनले नेपाली जनतालाई तर्साउने, मात्र नभइ गुम्रामा राखिएको नारायणहिटी दरबारभित्र राज परिवार खान्दानको हत्या भएको २२ वर्ष पूरा भएको छ । नारायणहिटी दरबारभित्र विरेन्द्र राजा परिवारको वंश नाश भएको दरवार हत्याकाण्डले आजबाट २२ वर्ष पूरा गर्दैछ। २०५८ जेठ १९ गते बेलुकी राजदरबार भित्रै तत्कालीन राजा वीरेन्द्र शाहको वंशनाश भएको थियो ।

शुक्रबार बेलुकी विरेन्द्र राजा पारिवारिक जमघटका क्रममा त्रिभुवन सदनमा घटना घटेको थियो। घटनामा राजा वीरेन्द्र सहित रानी ऐश्वर्य, युवराज दीपेन्द्र, राजकुमार निराजन र राजकुमारी श्रुतिको हत्या भएको हो। त्यसैगरी उक्त घटनामा राजाका भाइ धीरेन्द्र, राजकुमारी जयन्ती, अधिराज कुमारी शान्ति, अधिराज कुमारी शारदा र कुमार खड्ग विक्रम शाह समेत मारिएका थिए ।

उक्त हत्याकाण्ड पछि तत्कालीन प्रधानन्यायाधीशको संयोजकत्वमा गठित उच्चस्तरीय छानबिन समितिले घटनाका लागि तत्कालीन युवराज दीपेन्द्रलाई दोषी रहेको प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको थियो।

छानविन समितिले दीपेन्द्रले परिवारका सदस्यलाई गोली प्रहार गरेको र अन्त्यमा आफैँलाई गोली हानी आत्महत्या गरेको प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको थियो। तर युवराज एकलैले परिवारका सबै सदस्यलाई मारेर आफुले आत्महत्या गरेको कुरा आम नेपालीले अहिले सम्म पत्याउन सकेका छैनन्। राज्यकै शक्तिशाली व्यक्ति रहेने ठाउँ जुन क्षेत्रको निकै किलोमिटर वरपर देखी देशका शक्तिशाली सुरक्षा निकाय तैनाथ रहेको हुन्छ । तेस्तो उच्च सुरक्षा घेराभित्र रहेको राजदरबारमा भएको अकल्पनिय हत्याकाण्ड अहिले सम्म पनि निकै गम्भिर रहस्यमय कै विषय गर्भमा राखिएको छ।

मिलनसार जनताको भलो चाहने,उदार राजाको छवि बनाएका वीरेन्द्रको वंशनाश भएपछि नेपालमा राजतन्त्र पनि धेरै समय टिक्न सकेन। उनको निधनपछि राजगद्दीमा बसेका भाइ ज्ञानेन्द्र शाहले राजतन्त्र जोगाउन सकेनन्। २०६२ र ६३ को जनआन्दोलनले पुनः स्थापित संसद्ले राजाका सम्पूर्ण अधिकार खोसी दियो र २०६५ सालमा नेपालमा गणतन्त्र स्थापना भए सँगै राजतन्त्रको समाप्त भएको हो ।

नागरिक बाट आलोचित हुन पुगेका पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहले २०६५ जेठ २९ गते नारायणहिटी छाडेर नागार्जुन पुगे पछि राजपरिवारको कार्यालय र निजी निवासको रूपमा रहेको नारायणहिटी राज दरवारलाई सरकारले जिम्मा लिएको थियो । २०६५ फागुन १५ देखि सरकारले नारायणहिटी संग्रहालयको तयार गरी सर्व साधारणको लागि खुला गरेको थियो ।

दरवार हत्याकाण्ड भएको त्रिभुवन सदनको बिलियार्ड बैठक हल लगायत अधिकांश संरचनाहरु पुर्ननिर्माण भएर सर्वसाधारणको लागि खुला गरिएको हो। नेपाली नागरिकले भने अहिले सम्म पनि राजदरवार हत्याकाण्डको तथ्य सत्य जनताले थाह पाउनु पर्छ तर यस विषयमा नेपालको मानवधिकार आयोग,लगायत,किन जुन सरकार देशमा फेरिए पनि कुनै कुरा वाहिर निकाल्न चाहँदैनन् ? भन्ने विषयले स्थान पाइरहेको छ ।

भारतको वथनाहादेखि नेपालको विराटनगर–१८ बुधनगर सम्म कार्गो रेल सेवा आजदेखि

१८ जेठ विहिवार ।

भारतको कटिहार जिल्लाको वथनाहादेखि विराटनगर–१८ स्थित बुधनगर सम्म आजैदेखी कार्गो रेल सेवा सञ्चालनमा आएको छ । विभिन्न ध्वजापताकाले रंगीचंगी बनाइ सजाइएको उक्त कार्गो रेल विभिन्न उद्योग कम्पनीहरुको कच्चा पदार्थ सामान बोकेर विराटनगर आइपुगेको हो ।

हिजोदेखी भारत भ्रमणमा रहनु भएका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले आफ्ना भारतीय समकक्षी नरेन्द्र मोदीसँग संयुक्त रूपमा नयाँ दिल्लीबाट हरियो झण्डा देखाएर उक्त रेल संन्चालनमा उद्घाटन गर्नु भएपछि वथनाहाबाट छुटेको रेल आठ किलो मिटर दूरीमा रहेको विराटनगर बुधनगर स्थित नेपाल कस्टम यार्डमा आइपुगेको थियो ।

वथानाहा देखि विराटनगरको बुधनगरस्थित एकीकृत भन्सार जाँच चौकीको कस्टम यार्ड रेल मार्गमा कार्गो रेलसेवा सञ्चालन भएको हो । कार्गो रेल विराटनगर आएपछि सामान आयत नियाृत गर्न सहज हुने खुशीयालीमा उद्योगपति, व्यापारी एवं सर्व साधारणले स्वागत गरेका छन् ।

यसअघि भारतको वथनाहा सम्म उद्योग कम्पनीका कच्चा पदार्थ रेल मार्फत आउने गरेको र त्यहाँबाट मालवाहक सवारी साधन मार्फत उद्योगमा ल्याइने गरिएको थियो । कार्गो रेल सेवा सञ्चालनले भारत लगायत तेस्रो मुलुकबाट आएका कच्चा पदार्थ अब सोझै विराटनगरको एकीकृत भन्सार जाँच आइपुग्दा व्यापारीलाई सहज एवं ढुवानी भाडामा समेत खर्च कम लाग्ने भएको छ ।

मोरङ व्यापार सङ्घका अध्यक्ष नवीन रिजालले उद्यमी व्यापारीको वर्षौं देखिको चाहना पूरा भएकोमा खुसी व्यक्त गर्दै आगामी दिनमा कच्चा पदार्थको ढुवानी सस्तो भई उपभोक्ता समेतलाई राहत पुग्ने धारणा राख्नु भयो । उद्योग सङ्गठन मोरङका अध्यक्ष राकेश सुरानाले कार्गो रेल सेवा सञ्चालनले प्रदेशको आर्थिक विकासमा सहयोग पुग्ने समेत बताउनु भयो ।

कार्गो रेल सेवा सरह आगामी दिनमा राज्यले यात्रु वाहक सेवा पनि सञ्चालन गर्नु पर्नेमा स्थानीयवासीको भनाइ रहेको छ । उक्त आयोजनाको निर्माण लागत भारु तीन अर्ब ७३ करोड रहेको छ । भारत सरकारको आर्थिक र प्राविधिक सहयोगमा सो रेल निर्माण भएको हो ।

भारतको वथनाहादेखि मोरङको कटहरी गाउँपालिकाको महेशपुर सम्म १८ किलोमिटर रेल सञ्चालनका लागि १२ वर्ष अगाडि सम्झौता भई काम सुरु भए पनि जग्गा मुआब्जाको विवादले बाँकी खण्डमा काम रोकिएको छ । अहिले आठ किलोमिटर रेल मार्गमा मात्र सेवा सञ्चालनमा आएको हो ।